DE BESTE SOLDAAT VAN DE NAVO

( gepubliceerd in de Volkskrant van zaterdag 27 december 2008 door Noël van Bemmel op de voorpagina )

Hij was op slag dood, de 22-jarige soldaat Mark Schouwink, die 18 april op een bermbom reed in Uruzgan. Mark had nog snel een donorcodicil ingevuld voor zijn vertrek naar Afghanistan, maar de explosie wierp zijn lichaam zestig meter de lucht in. Zijn vader Gerard: “ Niks was nog bruikbaar voor orgaandonatie “. 

Het fotoalbum van de familie Schouwink uit Hengelo toont een vrolijk mannetje -  blond met kuiltjes in zijn wangen. In de tuin bij zijn sneeuwpop, met een rood emmertje op het strand, op de megaglijbaan van Park Hellendoorn. Nooit meer dan twee stappen verwijderd, zo lijkt het, van zijn twee jaar oudere broer Ruud. En altijd met dat knaloranje Ernie-poppetje in zijn hand. “Als we dat vergaten, moesten we omkeren op de snelweg”, zegt Gerard. Op zijn zesde nam Mark met veel moeite afscheid van zijn Ernie. Moest van zijn ouders. Die kochten een nieuwe toen hun zoon op zijn 22ste naar Uruzgan vertrok. Om hem te beschermen en gezelschap te houden in de woestijn. Dus in het proces verbaal over de privegoederen van de gesneuvelde soldaat Schouwink staat niet alleen “ toilettas militair “, “ scherfwerende bril “ en “ kaart vriendin “maar ook “ knuffel “. Mark leek eindelijk zijn draai gevonden te hebben, als soldaat in het leger. Hij was pienter, maar had nooit veel uitgevoerd op school. Via gymnasium, atheneum, havo, mavo en mbo, haalde Mark uiteindelijk zijn propedeuse hbo-bedrijfseconomie. “ Hij was er wel klaar mee “, zegt zijn vriendin Ellen. Zij ontmoette Mark op de hangplek voor haar deur. “ Ik vond hem stoer en lag vaak dubbel om zijn droge humor “. In zijn verlaagde Opel Astra 2 liter, die alleen diagonaal over verkeersdrempels kon, bezochten ze samen straatraces achter de bioscoop in Enschede en reden ze naar de kust voor een romantisch weekend. Er is nog een foto waarin Mark een groot hart tekent in het natte zand van Scheveningen. 

Zijn jeugdvriend Maikel nam een instructie-video mee van de Landmacht, en de volgende ochtend reden ze vol gas naar de banenwinkel in Zwolle. Mark kon officier worden, maar wilde eerst als soldaat naar Afghanistan. Voordat ik bevelen ga geven, legde hij uit, wil ik zelf op de werkvloer staan. Dat kon, op zijn laatste foto, liggend op een veldbedje in de woestijn -  gedateerd 17 april – ziet Mark er heel tevreden uit.

DE BESTE SOLDAAT VAN DE NAVO

( gepubliceerd in de Volkskrant van zaterdag 27 december 2008 door Noël van Bemmel )

Hij wilde graag dat zijn as zou worden verstrooid bij mooi weer. ‘En gunstige wind’, grapte soldaat Mark Schouwink op het nabestaandenformulier dat militairen invullen voordat zij naar Uruzgan gaan. Op de achterkant stelde de 22-jarige hbo-er uit Hengelo zijn organen beschikbaar voor iedereen met een Nederlands paspoort. Gisela ( zijn moeder ): ‘hij wilde voorkomen dat een Talibanstrijder zijn hart zou krijgen.’ Op 18 april 2008 reed Mark met drie collega’s op een bermbom. Pelotonscommandant Dennis van Uhm kwam om, korporaal Roger Hack raakte verlamd vanaf zijn navel, soldaat Toninho Norden verloor beide benen. Chauffeur Mark werd zestig meter door de lucht geworpen. Gerard ( zijn vader ): ‘Niks was nog bruikbaar voor orgaandonatie.’ 

Mark zijn geboortekaartje

Het familiealbum toont een vrolijk mannetje, blond met kuiltjes in zijn wangen. In de tuin bij zijn sneeuwpop, met een rood emmertje op het strand, op de megaglijbaan van Park Hellendoorn. Nooit meer dan twee stappen verwijderd, zo lijkt het, van zijn twee jaar oudere broer Ruud. En altijd met dat knaloranje Ernie-poppetje in zijn hand. ‘Als we die vergaten moesten we omkeren op de snelweg’, zegt zijn vader.   Op zijn zesde nam Mark met veel moeite afscheid van Ernie. Moest van zijn ouders. Die kochten echter weer een nieuwe toen hun zoon op zijn 22-ste naar Uruzgan vertrok.Om hem te beschermen en gezelschap te houden in de woestijn. Dus in het proces verbaal over de privé-goederen van de gesneuvelde soldaat Schouwink staat niet alleen ‘toilettas militair’, ‘scherfwerende bril’ en ‘kaart vriendin’, maar ook ‘knuffel’. Die staat nu weer in de vensterbank in Hengelo.

Het was een pienter jongetje, zeggen ouders en vrienden. Die aanvankelijk goede cijfer haalde zonder ooit een boek in te kijken of zijn huiswerk te maken. Mark stak zijn tijd in voetbal en in autootjes. ‘Hij heeft nooit soldaatje gespeeld, stelt zijn vader. ‘Daar hadden wij niks mee.’ Een bizarre tocht langs alle schooltypen van het land begon in de laatste klas van de basisschool. Drie klassen s werden bij elkaar gezet en Mark moest jongere kinderen helpen. ‘Hij kreeg zelf geen les meer, dus hebben we hem naar een particuliere school gestuurd’, zegt zijn moeder. Opa en oma fungeerden als hoofdsponsor. ‘Een fantastische open en eerlijke jonge’, schrijft zijn onderwijzer later in een condoleancebrief. ‘Hij kon opstandig zijn, maar eenmaal overtuigd ook tot op de bodem gaan voor wat hij als ''de goede zaak'' zag.'  Mark leerde er fatsoenlijk Nederlands. Gerard: ‘Wij spreken Nederlands met een sterk Twents accent’. De eliteschool zat Mark achter zijn vodden en zorgde voor een hoge Cito-score. Schouwink mocht naar het gymnasium, maar deed zijn huiswerk niet. 

Mark zittend tweede van links

Het tweede jaar ging hij naar het atheneum, het derde jaar naar de havo en het vierde jaar naar de mavo. Gisela: ‘We hebben schoolboeken gevonden die nog in de verpakking zaten.’ De MBO-opleiding bedrijfseconomie was een idee van zijn vader. Die werkt als administratief medewerker bij een zorginstelling. Hij regelt daar een stageplek. ‘Ze waren heel tevreden over hem, vroegen hem telkens terug als invaller.’ Op kantoor haalde Mark grappen uit als het verwisselen van toesten op toetsenborden en het saboteren van telefoons met plakband. 

Al zijn geld steekt Mark in zijn zilveren Opel Astra 2 liter. Met verlaagde ophanging, opgevoerde motor, brede banden en verchroomde uitlaten. De auto kon alleen diagonaal over verkeersdrempels. Samen met vriendin Ellen bezoekt hij straatraces achter de bioscoop in Enschede. Eenmaal verliest hij zijn rijbewijs, als hij 120 kilometer per uur door een woonwijk rijdt. Om een vriend met een bloedneus naar het ziekenhuis te brengen, verklaart hij. 

Mark zijn Opel Astra 2.0 liter

Mark ontmoette Ellen vorig jaar zomer op de hangplek voor haar ouderlijk huis. Ellen: 'Hij zat bij mijn broer in de klas. Ik vond hem stoer en lag vaak dubbel om zijn droge humor. Hij sms-te '‘ik vind jou al heel lang leuk’'. Nou daar had ik niks van gemerkt’. Mark verraste Ellen met weekendjes weg en als zij bleef slapen haalde hij afbakbroodjes bij de C1000. ‘Dat deed hij anders nooit', zegt zijn moeder. 'Mark bleek heel romantisch.’ Aan die periode denkt zijn familie liever terug, dan aan de jaren waarin Mark lonkte naar de gabber-scene. Zijn ouders schrokken toen hij het woord HARDCORE over zijn hele onderarm liet tatoeëren. Hij had al eens een gaatje door zijn oorlel geboord met een spijker en G+G op zijn borst laten zetten; de initialen van zijn ouders. Maar dit en de doodskop op zijn schouder, waren toch wat anders. Gisela zei: ‘Het is dat ik je ken, ander zou ik een straatje omlopen als ik je in het donker tegenkwam.’ Gerard: ‘Hij liet zich meeslepen door een vriendin.  Later kreeg hij spijt.’ De doodskop werd gemaskeerd door een omvangrijke tribal-tattoo, afgelopen zomer zou Mark het laatste restant van de tekst HARDCORE laten weglaseren. 

 Mark haalde zijn HBO-propedeuse, maar was niet blij. Ellen: ‘Hij was er wel klaar mee.’ Het idee nog een paar jaar in de schoolbanken te zitten en daarna - net als zijn vader - de boekhouding te doen, stond hem tegen. Zijn jeugdvriend Maikel volgde de opleiding tot soldaat en nam een dvd-tje mee van Defensie. Maikel: ‘Ik zag het gebeuren. Hij besloot toen: ik word militair.’ De volgende ochtend om 8 uur scheurden ze al naar Zwolle, naar de Banenwinkel van Defensie. ‘Meestal zetten we de muziek knetterhard in zijn auto, maar toen wilde Mark praten. Hij wilde alles weten: hoe fit moet ik zijn, wat voor wapen krijg ik, wat zijn de mindere dingen.’ Een sergeant in de Banenwinkel legde uit dat Mark met zijn HBO-propedeuse naar de officiersopleiding kon. Nee, zei Mark, ik wil eerst op uitzending als soldaat. Voordat hij bevelen ging geven, legde Mark toen uit, wilde hij zelf op de werkvloer hebben gestaan. De sergeant vond dat een mooi idee. 

Mark vijzelde zijn conditie op en begon drie maanden later aan zijn militaire basisopleiding. Zijn ouders merkten op dat hij uit zichzelf om vijf uur opstond. Op de diploma uitreiking zagen ze hoe Mark werd uitgeroepen tot de beste van zijn lichting. ‘Ik ben gemaakt voor dit werk’, zei hij toen.  Zijn pelotonsgenoten noemden Mark gekscherend, De Beste Soldaat van de NAVO. Het lag voor de hand dat hij zijn hand opstak, toen chauffeurs voor de Mercedes-Benz jeep werden gezocht. ‘Ik zit nu in mijn MB-softtop lekker in het zonnetje’, schreef hij eind maart vanaf patrouillebasis Poentjak. ‘Tussen ons en de vijand zit nu alleen nog zand.’ 
Hij had eindelijk zijn draai gevonden, denken familie en vrienden. ‘Een soldaat eerste klas en een vriend eerste klas, schreef de commandant in Uruzgan aan zijn ouders. Mark had zijn studie weer opgepikt en zijn vriendin verrast met de mededeling met haar te willen samenwonen in de buurt van de officiersacademie in Breda.