In
Hengelo werd de Veteranendag voor de verandering nu eens niet
tegelijkertijd met de jaarlijkse Veteranendag gehouden maar op zaterdag
13 september.
Men dacht door een andere dag te kiezen dan de landelijke ook de
jongere generatie Veteranen te kunnen bewegen om naar de Veteranendag
te komen.
Tot nu was zo'n 90% van de bezoekers ouder dan 65 jaar. Men wilde ook
de jongere veteranen ( de missie-gangers ) graag bij de Veteranendag
betrekken.
Men had daarom naast de militaire kapel die songs uit de Veteranen Top
50 zou spelen ook mij gevraagd om een lezing te houden over Mark en
alles wat er op ons afkwam na 18 april 2008.
Vond het eigenlijk best wel een zware taak maar aan de andere kant vond
ik ook dat als iemand mag weten wie Mark was dan zijn het alle
Hengelose Veteranen.
Ik vond dat ik gewoon "ja" moest zeggen toen de gemeente Hengelo mij
vroeg. Was best wel zenuwachtig en gespannen als een veer.
Het is niet niets als je een spreekbeurt moet houden voor meer dan 300
man over een onderwerp dat ook nog eens vrij emotioneel is....
Hier mijn toespraak:
Ik ben Gerard Schouwink, vader van Ruud en Mark en getrouwd
met Gisela.
Ons werd gevraagd om een lezing te houden op deze Veteranendag in
Hengelo over onze zoon Mark, Mark die op 18 april 2008 sneuvelde in Uruzgan,
Afghanistan.
Omdat jullie, net als Mark, Hengelose Veteranen zijn en wij graag
willen dat Mark niet vergeten wordt heb ik gehoor gegeven aan jullie verzoek.
Voor mij, mijn eerste lezing over Mark, jullie hebben dus de primeur……
Mark werd
geboren op 3 mei 1985 in Hengelo en groeide daar samen met zijn 2 jaar oudere
broer Ruud op.
Mark, een jongen zoals er zovelen zijn, hij was sportief, had
een goed stel hersens, studeerde op het HBO en had veel vrienden.
Eén van die
vrienden werkte bij Defensie, die kwam altijd met de mooiste verhalen thuis.
Hij kwam er niet alleen mee thuis, hij kwam er ook mee bij onze Mark.
Mark
raakte steeds meer gefasineerd door de wereld die DEFENSIE heet. Toen hij Mark op
een dag ook nog een instructie-video liet zien van Defensie was Mark verkocht
“Dat wil ik ook”.
We hebben
nog geprobeerd om zijn enthousiasme voor Defensie een beetje te temperen maar we
hadden weinig succes.
Het enige succesje dat we behaalden was dat we Mark zover
kregen dat hij eerst zijn propedeuse zou gaan halen op het HBO en zich daarna
pas zou aanmelden bij Defensie.
Op 6
september 2005 haalde hij zijn propedeuse en op 7 september zat hij in Zwolle
bij de banenwinkel van Defensie om zich aan te melden.
De keuring was en piece
of cake ( ik had al verteld dat hij vrij sportief was ).
Op 5 december 2005
ging hij onder de wapenen zoals dat zo mooi heet. Eerst de AMO opleiding, 4
maanden de tijd om te laten zien of je geschikt bent of niet geschikt bent.
Na 4
maanden was er een openbaar eindappel, wij waren erbij. Van de 180 jongens
bleken er 120 geschikt te zijn om vanaf 31 maart als militair verder door het
leven te gaan.
Er werden bij dat
eindappel 6 militairen naar voren geroepen, ook onze Mark. Eén voor één werden aangesproken
en kregen ze een diploma.
Eén moest er blijven staan, onze Mark, bleek hij BEST MAN van de opleiding te zijn !!
Hij
werd geroemd om zijn doorzettingsvermogen, zijn leiderscapaciteiten en zijn
humor en ook omdat hij het vermogen had om jongens die het even niet meer zagen
zitten er door heen te slepen.
Vanaf dat
moment wisten we dat Mark de juiste keuze had gemaakt, dit was hem op het lijf
geschreven, dit was de job die hij zocht, deelgenoot zijn van de Brothers of
Arms !
Hij werd in Ermelo geplaatst en klaargestoomd voor zijn uitzending en na
bijna 2 jaar oefenen op de hei was het dan eindelijk zo ver, Mark vertrok op 6
maart 2008 naar Afghanistan.
We mochten mee tot Schaarsbergen, daar stond de
bus klaar voor verder vervoer naar vliegveld Eindhoven.
We hebben daar ‘s
nachts om 02.00 uur afscheid genomen. Gewoon afscheid genomen, niet emotioneel,
eigenlijk net zo alsof hij op vakantie ging.
Een knuffel - een pas goed op
jezelf - en tot over ruim 4 maanden ! We wilden het niet te zwaar maken, niet voor
hem maar ook niet voor ons zelf.
In de auto
terug naar Hengelo zei Gisela tegen mij: “ Moet je je eens voorstellen dat we
hem nooit meer terug zien “.
Ik zei: “Doe normaal en haal je niet van die gekke
dingen in je hoofd, als je dat doet heb je de komende 4 maanden geen leven “.
Na afloop van de speech kregen Gerard en Gisela een cheque voor de Stichting Hulphond.
Op vrijdag 8
maart kregen we al het eerste telefoontje en de eerste foto van Mark vanuit Kamp
Holland, hij was goed aangekomen.
Elke dag hadden we contact via mns, de mail
of via Skype en als hij eens een dag buiten de poort was meldde hij dat keurig
vooraf.
Veel van de jongere veteranen zullen dat herkennen. De week voor de 18de
april vierden wij ons 30 jarig huwelijk in Berlijn, we hadden daar ook nog even
contact met Mark,
hij vertelde ons dat hij de hele week de poort uit was en
weer contact met ons zou opnemen zodra hij weer terug was op de basis en dat
zou waarschijnlijk vrijdag 18 april zijn…….
Die vrijdagochtend
om 8 uur 10 gaat de bel aan de Zwavertsweg, een man in een streepjesoverhemd en
een spijkerbroek staat voor de deur.
Gisela had meteen door dat dit foute boel
was, wie belt er anders ‘s morgens om 8.10 bij mensen aan ?
Ze vroeg direct of
er iets met Mark was. De man, kapitein Gert Jan van Essen, knikte en vroeg of
hij even binnen mocht komen.
Eenmaal binnen vertelde hij dat Mark vanochtend
vroeg met zijn jeep op een bermbom was gereden en daarbij om het leven was
gekomen,
dat er nog iemand gesneuveld was en dat er twee zwaargewonden waren.
Meer mocht hij of kon hij op dat moment niet vertellen.
Vanaf dat moment kom je
in een film terecht waarin je eigenlijk nooit en te nimmer in zou willen zitten maar waar je ook niet meer
uit kunt stappen.
Defensie
neemt min of meer de regie over en zorgt dat alles een beetje gestructureerd en
in goede banen wordt geleid.
Ruud ( Marks broer ) en Ellen ( de vriendin van
Mark ) moesten als eersten gewaarschuwd worden voordat het nieuws die dag wereldkundig
zou worden gemaakt.
Dat moest voor 11.00 uur gebeuren omdat er op dat tijdstip een
persconferentie gepland was op Nederland 1.
Tijdens die uitzending hoorden we
dat het tweede slachtoffer Dennis van Uhm was, de zoon van de net een dag
eerder met veel ceremonie aangestelde CDS
Peter van Uhm en dat Toninho ( de
buddy van Mark ) en Roger zwaargewond waren en dat voor hun leven werd
gevreesd.
Direct na de
TV uitzending stroomde ons huis vol, buren, collega’s, familie, vrienden.
We
hebben die dag zo’n 90 mensen over de vloer gehad.
Je wordt in je emoties heen
en weer geslingerd, het is allemaal niet te bevatten wat er op je afkomt.
Gelukkig bleef Gert Jan (de boodschapper) heel de dag bij ons en zorgde hij
ervoor dat iedereen die dat wilde koffie of thee kreeg maar ook dat iedereen
niet te lang bleef.
Tegen 3 uur zag ik ineens een soldaat voor ons raam langs schieten.
Je wilt niet weten wat ik dacht…….Mark, die komt vertellen dat ze zich vergist
hebben…..Nee, het was Maikel van Ernst, die kameraad van die promotie video en
die mooie dienstverhalen.
In tranen vertelde hij dat hij het nieuws tijdens
zijn eindoefening in Ermelo te horen had gekregen en dat hij direct naar ons
toe wilde.
Mocht niet van zijn leidinggevende maar hij was toch gegaan. Ontslag
kon zelfs wel eens dreigen.
Gert Jan vroeg wie zijn leidinggevende was….Maikel
gaf een naam en Gert Jan verdween even uit beeld om 5 minuten later terug te
komen met de boodschap:
Maikel, je wordt niet ontslagen, je hebt de hele week
vrij en volgende week sta je tijdens de avondwake naast de kist van je vriend,
naast Mark.
Zo’n man is op zo’n moment gewoon goud waard, Gert Jan van Essen, hij
was onze 6 sterren-generaal.
Samen met hem,
Defensie en de uitvaartverzorgster van Yarden regel je de terugkomst van Mark naar
Hengelo vanuit Afghanistan.
Dat ging allemaal heel erg snel, Mark overleed
vrijdagochtend en zondagavond zaten we al in Eindhoven in een kamertje met de
kist die zojuist uit het vliegtuig was gedragen.
Een hermetisch afgesloten kist
met daaroverheen een Nederlandse vlag en daar bovenop de baret van Mark en daarin
het lichaam van onze zoon
“Praat er maar tegen “ zei de maatschappelijk werker
maar dat deden we niet.
Misschien ligt hij er helemaal niet in dachten we toen
nog. Die hoop bleven we houden tegen beter weten in.
We zijn al vrij snel naar
huis gegaan die zondagavond en hebben met de uitvaartverzorgster afgesproken
dat ze met Mark nog een keer langs ons huis zou rijden die nacht, aldus
geschiedde.
We stonden met zijn allen midden in de nacht aan straat toen Mark
voor de laatste keer voorbij zijn ouderlijk huis kwam.
De volgende
dag mochten we naar het uitvaartcentrum komen. Mark was vrijgegeven, zo als dat
zo mooi heet.
Toen zagen we ook dat het toch echt onze Mark was die daar opgebaard
lag….hij lag er mooi en vredig bij, had zijn Afghaanse pakje nog aan en het
Afghaanse zand nog aan zijn schoenen.
We zijn die week nog een paar keer gegaan,
gewoon om even bij hem te zijn, om tegen hem aan te praten, om hen te strelen.
Er moest thuis ook nog van alles geregeld worden die week. Het condoleren op
woensdag en de crematieplechtigheid op donderdag.
Hoe delen we de volgauto’s
in, wie zijn de sprekers, doen we de plechtigheid met militaire eer of zonder
etc. etc.
Gelukkig had
Mark voor zijn vertrek samen met Gisela een boekwerkje van Defensie ingevuld
waarin je ook dat soort zaakjes allemaal kunt aangeven.
Ze hebben het samen met
veel lol ingevuld. Ik hoor ze nog zo zeggen “ Doen we een plak cake of broodjes
“. Het antwoord van Mark “ Doe maar broodjes, Defensie betaald “.
We hebben het
boekje als leidraad genomen en zoveel mogelijk aan de wensen van Mark zelf
gehoor gegeven…..
We gaven de sprekers de opdracht om het, als het enigszins
kon, een beetje luchtig te houden omdat het toch al emotioneel genoeg was wat
er was gebeurd.
Ze hielden zich keurig aan de afspraak ! Bijzonder was de
toespraak van toen nog Generaal Majoor Mart de Kruif, hij citeerde Maarten
Luther King:
Het kwade in deze wereld wint als het
zijn gang kan gaan
Het kwade in deze wereld wint als het goede niets doet, thuis blijft ,op de
bank zit, een biertje drinkt en televisie kijkt,
Mark, soldaat der eerste
klasse van het regiment infanterie Oranje Gelderland, chauffeur, collega, jij
was niet alleen goed, jij deed ook het goede !
Inmiddels
hadden we ook de beelden op TV gezien van het afscheid in Afghanistan.
Omdat Dennis de zoon van de CDS
is was er veel meer media-aandacht dan bij de andere missie Slachtoffers.
Het
afscheid daar was erg emotioneel en indrukwekkend.
De foto van de auto met
daarop de kisten van Mark en Dennis en de 500 meter lange erehaag van alle
aanwezigen in Kamp Holland heeft in elke krant gestaan
en staat bij ons ook nog steeds op het netvlies.
In de eerste
week na de 18de april kregen we ook een verslag van de jongens van
het peloton vanuit Afghanistan.
Met militaire precisie werd verslag gedaan van
hetgeen in Afghanistan allemaal gebeurd was direct na de aanslag.
We hebben daar
op in gehaakt door het peloton te schrijven wat er hier in Hengelo allemaal op
ons af kwam en zo ontstond een soort van dagboek dat tot het einde van de
missie
van het peloton van Dennis en Mark heeft geduurd. Dit intensieve contact leidde
dan ook meteen tot wat spontane bezoeken aan de Zwavertsweg van militairen van
het peloton toen zij eind juli 2008 in Nederland terug waren.
Die aandacht
van Defensie en van het peloton is er nog steeds. Gert Jan ( de boodschapper
van het slechte nieuws ) komt nog regelmatig even langs om een bakkie
lapjeskoffie te doen ( zijn benaming voor Senseo-koffie )…. Ook de jaarlijkse
bloemengroet. Normaal vindt dat maar 1 keer plaats, het eerste jaar na de
sterfdag.
In het geval van Mark en Dennis komen ze nog steeds elk jaar allemaal
op de 18de april naar Usselo en Loenen.
Voor ons begint het al een
beetje het karakter van een reunie te krijgen. We zorgen altijd dat we erbij
zijn, verzamelen ons bij eetcafe de Buren in Boekelo
en gaan gezamenlijk met de
collega’s van Mark de bloemengroet brengen in Usselo.
De groep
wordt steeds groter, partners en kinderen komen mee.
Het elkaar weerzien staat
voorop, het is even emotioneel als je met zijn allen bij het uitstrooiplekje
van Mark staat, dan ook zie je hoeveel impact het verlies van
Dennis en Mark op
het peloton heeft gehad en nog steeds heeft. Het is typerend voor Defensie,
zoveel kameraadschap, zoveel medeleven, zoveel liefde.
Dit zie je niet alleen
bij de Bloemengroet maar ook bij de twee herdenkingen die we elk jaar bezoeken,
de herdenking van slachtoffers van Vredesmissies in Roermond en
de Herdenking
van Koninklijke Landmacht in Arnhem. Er zijn vaak hele mooie warme toespraken.
Ik
haal me nog zo voor de geest dat iemand eens sprak over de kamers van je hart,
daar ook zitten je dierbaren, degene die je verloren hebt.
Zo af en toe gaat zo’n
deurtje van zo’n kamer open en ben je weer even dicht bij elkaar. Iedereen hier
in de zaal heeft wel iemand verloren die hem of haar heel dierbaar was,
dat van
die kamertjes is waarschijnlijk heel herkenbaar. Ik kan U verzekeren, het
deurtje van de kamer van Mark gaat bij ons nog elke dag diverse keertjes
open…..
Er zijn zo
van die momentjes….
Het feit dat Mark als militair is gesneuveld brengt iedere
keer van die oeps momentjes…..
Onze
kleindochter Rilana, 3 jaar oud inmiddels en zij heeft Mark dus nooit gekend,
ze kent hem alleen maar van de foto’s en de verhalen.
We kwamen met haar terug
van de kinderboerderij en ergens achteraf bij vliegveld Twente, liep een
groepje militairen.
Ik had ze al gezien, Gisela waarschijnlijk ook. Durf te
wedden dat we allebeide hetzelfde dachten. Opeens vanuit de kinderstoel heel
spontaan
“Kijk Opa en Oma, allemaal
Markjes” …….
Bij Mark
zijn peloton zaten veel jongens uit het Westen van het land en sommigen dachten
dat Mark een boer was omdat hij uit Twente kwam….
ze noemden hem gekscherend
Boer Mark.. . komen we nu uit het westen van het land
Twente weer inrijden dan denken we direct aan Mark
bij de parkeerplaats
Boermark , sinds 18 april 2008 onze parkeerplaats.
Mensen
vragen ons vaak: Hoe gaat het met jullie ?
We vinden zelf dat we het goed doen,
soms bekruip ons wel eens de gedachte dat we het misschien wel te goed doen
maar aan de andere kant ,
je moet, we hebben nog een zoon en Mark zou nooit
gewild hebben dat we als een dood vogeltje ergen in een hoekje bleven zitten.
Het gemis zal er altijd zijn, dat draag je je hele verdere leven mee maar we
proberen wel door te gaan met leven.
Je hoort vaak dat verdriet om de dood van
een kind ouders uit elkaar kan drijven. Wij hebben het verwerken vanaf het
begin af altijd samen gedaan.
Niet stoppen met leven maar doorgaan, meer korte
vakanties dan één lange, naar concerten, uit eten.
Zorgen dat je altijd iets
leuks in het vooruitzicht hebt is ons motto. Maar toch ook vaak tijdens zo’n mini-break dwalen je gedachten af
door een liedje of door iets wat je ziet.
We hoeven dan niets te zeggen, vaak kijken
we elkaar dan even aan met de vraag “Denk jij hetzelfde ? “
Mark zien we
hopelijk later terug, je gaat er steeds meer in geloven. We zijn niet gelovig opgevoed
maar wat zou het mooi zijn als het ook werkelijk zo is.
Toen 17 jongens van
Mark zijn peloton opeens een tattoo lieten zetten die hen voor altijd aan de 18de
april deed herinneren konden Ruud en ik natuurlijk niet achterblijven,
Ruud nam
een tattoo op zijn rug met daarin de datum tijd groep code van Defensie en ik
liet op mijn linkerarm Marks naam tatoeëren met de tekst MARK - SEE YOU IN
HEAVEN.
Voor
iedereen die hier zit is het goed om te weten wat er heden ten dage gebeurd als je hier niet had kunnen
zitten.
Mark zou ook een veteraan zijn, hij was op missie, maar kan door wat
hem is overkomen hier vandaag niet aanwezig zijn.
Door deze lezing was hij
vandaag toch een beetje bij ons.
Het hele verhaal wat ik hier heb proberen te
vertellen staat in het 168 bladzijden tellende boek, Killed in Action, Mark
Schouwink,
veel uitgebreider natuurlijk
dan dat je hier gehoord hebt. Het boek is ook vandaag hier te koop.
De
opbrengst van het boek gaat in zijn geheel naar de Stichting Hulphond
Nederland. De eerste cheque ad € 2.250 hebben we onlangs al mogen overhandigen.
We hebben mooie recensies gelezen over het boek, iemand schreef:
Ik ben om 8 uur begonnen
met lezen, heb het boek om 11 uur weggelegd, ik moest naar bed…
kon de slaap
niet vatten en ben weer verder gaan lezen, je wordt als het ware in het boek
gezogen, je wilt het uitlezen.
Ik had het om half 3 uit, mijn laken nat van de
tranen. Tegen 5 uur sliep ik eindelijk, om 7 uur ging de wekker……
Wat een mooi
ontroerend boek, een mooie hommage aan Mark, Defensie en het peloton van Dennis
en Mark
Door de koop
van het boek doneert U ook aan de Stichting Hulphond en doet Mark postuum nog
iets terug voor de veteranen die na
een missie aan PTSS lijden en zo ontzettend
veel baat kunnen hebben bij een hulphond.
Dank voor uw
aandacht.